تحلیلگر سیاسی به پرس تیوی گفته است رئیس جمهور سابق امریکا و نخست وزیر سابق انگلیس که با دروغ و فریبکاری به عراق حمله کردند باید به علت ارتکاب جنایات جنگی محاکمه شوند.
نتایج یک نظرسنجی جدید نشان میدهد بیش از یک پنجم انگلیسیها عقیده دارند که تونی بلر که در تهاجم تحت امر امریکا به عراق به واشنگتن پیوست باید به علت ارتکاب جنایات جنگی محاکمه شود. بر اساس نظرسنجی موسسه «یو گاو» (YouGov) که در دهمین سالگرد تهاجم به عراق به سرکردگی امریکا صورت گرفت مشخص شد نیمی از انگلیسیها عقیده دارند بلر با طرح ادعاهایی درباره وجود سلاحهای کشتار جمعی آماده استفاده در عراق، عمدا نمایندگان پارلمان این کشور را گمراه کرد و ۲۲ درصد از شرکتکنندگان در این نظرسنجی هم میگویند که نخست وزیر سابق انگلیس به علت فریبکاری باید در دادگاه جنایات جنگی محاکمه شود.
پرس تیوی برای بررسی بیشتر این موضوع با رادنی شکسپیر، تحلیلگر سیاسی از لندن مصاحبهای انجام داده است که برگردان آن را در ادامه میخوانید. در این مصاحبه از نظرات یک میهمان دیگر نیز استفاده شده است: ریچارد هلمن، رئیس «مرکز تحقیق درباره خاورمیانه» از واشنگتن.
- پرس تیوی: ما شنیدهایم که جنگ عراق بدون توجه به نظرات عمومی بینالمللی و داخلی و همچنین قوانین بینالمللی آغاز شد. آیا شما جنگ عراق را غیرقانونی میدانید؟
شکسپیر: بوش و بلر ۳ دلیل برای حمله به عراق مطرح کردند. نخستین دلیل وجود سلاحهای کشتار جمعی در عراق بود که حقیقت نداشت. پس این دلیل، دروغین و فریبکارانه بود.
دلیل دومی که آنها مطرح کردند ائتلاف و ارتباط صدام حسین با القاعده بود اما چنین ارتباطی وجود نداشت پس دلیل دوم آنها هم دروغ بود.
و سومین دلیلی که مطرح کردند بزرگترین دروغ بود. آنها گفتند که میخواهند عراق را آزاد کنند.
بینندگان این برنامه عموما نمیدانند که نخستین فرماندار نظامی عراق، جی گاردنر بود که میخواست این کشور توسط خود عراقیها اداره شود. امریکاییها از شر وی خلاص شدند و فردی شرور به نام پل برمر را جایگزین گاردنر کردند.
برمر صد فرمان خود را صادر کرد که هر کدام از آنها به نوعی مایه خشم و ناراحتی بود. هر یک از این فرامین را که انتخاب کنید همین است مثلا فرمان ۳۹. این فرمان تمامی صنایع را خصوصی کرد و مالکیت تمامی آنها را به بیگانگان سپرد و هر گونه نقل و انتقالی نیز معاف از مالیات بود، این قانون ۴۰ سال اجرا میشود. به عبارت دیگر، کل اقتصاد عراق برای ۴۰ سال در اداره و مالکیت بیگانگان قرار گرفت.
فرمان دوم این بود که همه اتباع بیگانه از مصونیت کامل برخوردارند. یک خارجی میتواند یک مرد عراقی را کتک بزند یا به یک زن عراقی تجاوز کند و از مصونیت کامل هم برخوردار باشد.
سوم اینکه ماموران امریکایی کنترل تمامی وزارتخانههای دولتی را به عهده خواهد داشت. و فرمان ۸۱ را هم بررسی کنید. این فرمان اداره کل کشاورزی عراق را به مون سانتو تحویل داد و میراث ژنتیکی کشاورزی عراق را نابود کرد.
هر یک از این فرامین مایه خشم و ناراحتی است و من امیدوارم که بوش و بلر به عنوان جنایتکاران جنگی محاکمه شوند.
- آقای شکسپیر، مهمان دیگر برنامه از واشنگتن میگوید جنگ عراق غیرقانونی نبود و به توجیههای مطرح شده از سوی آقای بلر نیز اشاره میکند. وی میگوید باید به این باور داشته باشیم که سرنگونی صدام اقدام درستی بود و ما برخی اوقات ماهیت رژیم سابق عراق را فراموش میکنیم. صدها هزار نفر در جنگهای وی کشته شدند و صدام حتی از سلاحهای شیمیایی بر ضد مردم خودش هم استفاده کرد.نظر شما در این باره چیست؟
شکسپیر: خب ابتدا باید بگویم که ریچارد هلمن به طور عمدی دروغهای شناخته شده و لو رفته را تکرار میکند زیرا نمیتواند به مسائل کلیدی پاسخ دهد.
آنها همان زمان هم میدانستند که هیچگونه سلاح شیمیایی یا کشتار جمعی وجود ندارد. و در واقع به کل جهان عمدا دروغ گفته شد. این وضعیت مطمئنا در آن زمان وجود داشت.
دوم اینکه آنها در آن زمان میدانستند که ارتباطی بین القاعده و صدام وجود ندارد و آقای هلمن باز هم به تکرار این دروغها میپردازد درست مثل زمانی که این تبلیغات برای آغاز جنگ عراق مطرح بود.
و سوم اینکه وی جرات نمیکرد به نکته سوم پاسخ دهد اینکه امریکا با هدف غارت کل اقتصاد عراق به این کشور رفت تا آن را مستعمره و منابع این کشور را غارت کند.
ریچارد هلمن جرات نمیکند واقعیت را بگوید به همین دلیل موضوع را به سوریه کشاند و این واقعا بیارتباط است. آقای هلمن شما هم یکی از این دروغپردازان هستید.
- ما شاهد اجرای تحقیق «چیلکوت» در انگلیس بودهایم. اما آیا به نظر شما در این تحقیقات تصمیمهای درستی اتخاذ شده است و تحقیقات به درستی صورت گرفته است و ما نتایج این تحقیقات درباره اشتباهات یادشده را شاهد خواهیم بود؟
هلمن که به (گائول) پوزخند میزند بحث را عمدا به بیراهه میکشاند و من از شما میپرسم آقای هلمن چرا این موضوع را که اسرائیل ۳۰۰ بمب اتمی دارد را در نظر نمیگیرید و چیزی را که ۱۶ آژانس جاسوسی امریکا درباره اینکه ایران در حال ساخت بمب نیست نمیپذیرید؟ شما قادر به پاسخگویی به این سوالات نیستید.
- به نظر شما آیا همانطور که آقای هلمن گفت این جنگها تصمیمهای سیاسی هستند و به همین دلیل است که صحبت درباره این دادگاهها و تحقیقات به مثابه صحبت درباره تبلیغات است؟
آقای هلمن گفت بوش و بلر به درستی اقدام کردند. پس اگر این طور باشد آنها نباید از محاکمه هراسی به خود راه دهند.
اما ما میدانیم که آنها با فریبکاری عمل کردند و این تصمیم به طور عمدی درست پس از حادثه ۱۱ سپتامبر اتخاذ شد تا ۷ کشور اسلامی ظرف ۵ سال هدف حمله قرار گیرد. و آنها درصدد حمله به عراق برآمدند و بعد به دنبال مدرک سازی بودند.
به همین دلیل است که هلمن از برگزاری دادگاه حمایت نمیکند. زیرا در این صورت واقعیات برملا میشود.
- میخواهم به جملهای که استفن هاردلی، معاون مشاور امنیت ملی بوش گفته بود اشاره کنم اینکه یک سال پیش از جنگ عراق در دیدار بین نخست وزیر انگلیس و آقای بوش، بلر گفته بود در صورت وقوع جنگ عراق از امریکا حمایت میکند و برای مقابله نظامی با صدام حسین اقدام میکند.آقای شکسپیر آیا این به معنای آن است که تصمیمگیری برای حمله به عراق یا ایران بسیار زودتر از آنکه اعلام شود صورت گرفته بود؟
شکسپیر: بله امیدوارم ریچارد هلمن، ژنرال ولسی کلارک را دروغگو نخواند. وی این را پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر از پنتاگون شنیده بود و ۷ کشور اسلامی شامل عراق، ایران، سوریه و لیبی است. و این همان چیزی است که قرار بود ظرف ۵ سال انجام شود